Staw kolanowy jest największym stawem w ludzkim organizmie. Ponosi też największe obciążenia, w wyniku czego jest podatny na zmiany zwyrodnieniowe mogące powodować ból i ograniczenie ruchu. Powstałe tak zmiany chorobowe powodują degradację chrząstki stawowej i kostnej.
Budowa stawu kolanowego
Układ kostny stawu kolanowego składa się z kłykci kości udowej i piszczelowej oraz rzepki. Otacza je torebka stawowa, a kości wraz z mięśniami połączone są ze sobą poprzez więzadła krzyżowe i poboczne oraz łękotki. Stabilność stawu zależy od więzadeł, które chronią kolano przed przerostem i przesunięciem oraz utrzymują rzepkę.
Objawy zwyrodnienia
Pierwszym objawem zwyrodnienia stawu jest ból kolana po aktywności fizycznej. Może to być spacer, wchodzenie po schodach lub praca z obciążeniem. Może też pojawić się charakterystyczne trzeszczenie kości w stawie kolanowym w czasie zginania kończyny. Kolejnym objawem jest obrzęk w okolicy stawu. Ograniczenie ruchomości i sztywność w stawie kolanowym świadczy o zaawansowanym zwyrodnieniu. Oczywiście ostateczna diagnoza należy do ortopedy, względnie fizjoterapeuty. Jeśli zauważymy u siebie jeden z powyższych objawów, koniecznie udajmy się na konsultację ze specjalistą.
Przyczyny zwyrodnienia
Rozwój cywilizacji i zwiększenie wygody życia zwiększa ryzyko pojawienia się zwyrodnień stawu. Rezygnujemy z chodzenia pieszo na rzecz jazdy samochodami, w większości prowadzimy siedzący tryb życia, a brak lub ograniczenie aktywności ruchowej sprzyja powstawaniu zwyrodnień. Również nadwaga i otyłość wywołują przeciążenia stawu powodujące degradację chrząstki stawowej. Podobnie jest z przeciążeniem stawów przy pracy fizycznej lub nieprawidłowo wykonywanych ćwiczeniach. Nie bez znaczenia na zdrowie stawów ma starzenie się organizmu i niewłaściwa dieta. O ile na to pierwsze nie mamy wpływu, to już dostarczanie odpowiednich składników odżywczych jest w naszym zakresie.
Leczenie zwyrodnienia stawu kolanowego
Zwyrodnienie stawu jest niestety procesem nieodwracalnym. Leczenie jest zależne od stopnia zaawansowania zmian. Świeże zmiany mogą zostać cofnięte poprzez zabiegi fizykalne jak krioterapia, ultradźwięki lub magnetoterapia oraz poprzez rehabilitację. Efekty bardziej zaawansowanych zwyrodnień pozwalają jedynie na łagodzenie objawów poprzez leki przeciwzapalne w postaci tabletek, maści lub plastrów eliminujących ból. Stosowane są też ortezy i opaski na schorowany staw. Specjaliści zalecają też używanie laski lub kul, aby odciążyć staw kolanowy. Poważne ograniczenie ruchomości stawu może wymagać interwencji chirurga. Wówczas operacyjnie wszczepia się pacjentowi endoprotezę.
